Kalp Pili Uygulaması
Kalp pilleri nasıl
takılır?
Kalp pilleri takılış amacına göre 2’ye ayrılır:
Geçici kalp pili
Geçici kalp pilleri acil durumlarda veya anormal kalp ritmi altında
yatan nedenin düzeleceği bekleniyorsa (örn. ilaca bağlı kalbin yavaş çalışması)
kullanılır. Ayrıca kalıcı kalp pili yerleştirilinceye kadar yeterli kalp hızını
sağlamak için de kullanılır. Geçici kalp pili uygulaması kalp krizi
hastalarında, taşikardisi olan hastalarda, açık kalp cerrahisi sonrası ve diğer
durumlarda da gerekebilir.
Geçici kalp pillerinde jeneratör oldukça büyüktür ve vücut dışındadır. Kalp ile
bağlantısını kablo (lead) sağlar. Geçici olduğu için uzun süre bırakılmaz.
Olayın kalıcı olduğu düşünülüyorsa çıkarılarak kalıcı kalp pili takılır.
Kalıcı kalp pili
Pil takılmasını gerektiren olayın kalıcı olduğu düşünülen durumlarda
kullanılır. Jeneratör, göğüs veya karına derinin altında bir cep oluşturularak
yerleştirilir. Ancak çoğunlukla göğüs duvarının sol tarafına konur. Eğer göğüs duvarına
yerleştirilecekse hastaların hangi tarafa pilin yerleştirilmesine ait tercihi
sorulabilir.
Kalp pili nasıl takılır?
Pil yerleştirilmesi için, hastadan veya yakınlarından
bilgilendirilmiş onam alınır.
Geçici kalp pili yerleştirilmesi:
Geçici kalp pili uygulamaları, genellikle hastalar ilişkili kalp
rahatsızlıkları nedeniyle hastanede yatıyorlarken gerçekleştirilir (örn. kalp
krizini takiben). İşlem hastanın odasında veya kateter laboratuarında
gerçekleştirilir. Sakinleştirici (gerekiyorsa) ve bölgesel uyuşturucu
uygulandıktan sonra boyun veya kasık bölgesine küçük bir kılıf yerleştirilir.
Jeneratörden gelen kablo bu kılıfın içinden geçirilerek kalbe ulaştırılır.
Gerekirse kablonun kalpte uygun yere yerleştirilmesi x ışınları (skopi) ile
sağlanır. Dışarıdaki kalp pili uygun görülen bir yere sabitlenir. Hastalar bu
birime dokunmamalı ve geçici pil kullanımda olduğu sürece aktivitelerini
sınırlamalıdırlar.
Nadir ama gerekli durumlarda geçici kalp pili, hastanın göğüs duvarından geçen
bir iğneyle veya daha nadir olarak yemek borusundan kalbe bağlanır.
Kalıcı kalp pili yerleştirilmesi:
Kalıcı kalp pili uygulaması daha invazif (kanlı) bir işlemdir ve küçük
cerrahi işlem olarak kabul edilir. Kalıcı kalp pili uygulaması, kardiyak
kateterizasyon laboratuarında, elektrofizyoloji laboratuarında, hastane
ameliyat odasında, ya da ayaktan hasta cerrahisi bölümünde
gerçekleştirilebilir.
Kalp pili
Hastanın kalp hızı ve kan basıncının monitorize edildiği bu işlemde
hastaya lokal anestezik verilir. Uygulama alanı
temizlenir ve tıraşlanır. Kalp pilinin uygulanmak istediği yere göre iki
yöntemden biri kullanılır:
Eğer kalp pili göğüs duvarına yerleştirilecekse (endokardiyal yerleştirme),
küçük bir cerrahi cep oluşturmak için köprücük kemiğinin hemen aşağısına küçük
bir kesi yapılır. Jeneratörden gelen kablolar üst göğüs kısmındaki bir
toplardamardan geçirilerek görsel olarak X-ışını rehberliğinde sağ atriyuma
veya sağ ventriküle yerleştirilir. Kablonun uç kısmı (elektrod) özel vida
şekilli ucuyla kalbin iç yüzüne tutturulur.
Pil kabloları (uç kısımlarında iletken elektrod vardır)
Eğer birden fazla kablo varsa işlem tekrarlanır. Jeneratör, köprücük
kemiğinin aşağısında açılan cebe yerleştirilir. Yerleştirme işlemi sonrası deri
dikişlerle kapatılır. Böylelikle pile ait hiçbir şey dışarıdan görülmez. Tüm
işlem yaklaşık 1 saat sürer.
Burada çok önceden sağ tarafta köprücük kemiği altında deri altına
yerleştirilmiş bir kalp pilini deri altında bir kabarıklık olarak görüyoruz.
Deri altı yağ tabakası fazla olan hastalarda bu kabarıklık da olmayabilir ve
dışarıdan pil takıldığı hiç fark edilmeyebilir.
Seyrek olarak uygulanan ve epikardiyal yerleştirme (kalbin dış kısmı) olarak
bilinen bir işlemde ise elektrod kalbin dış yüzeyine yerleştirilir. Bu yöntem
kullanıldığında, cerrah göğüs duvarını açar, elektrod kalbin yüzeyine
yerleştirilir ve jeneratör üst karında derinin altına yerleştirilir. Bu
alternatif, sadece kalbin iç yüzeyine ulaşmak için kabloların toplardamarlardan
geçmesine uygun olmadığı durumlarda kullanılır (örn. bazı doğumsal kalp
hastalıklarında veya hasta çocuksa).
Yerleştirme işleminden sonra:
Yerleştirmeden kısa bir süre sonra, cihazın düzgün yerleştirildiğini kontrol
etmek için göğüs röntgeni alınır. Göğüs üzerine konan programlama cihazı ile
kalp pili programlanması yapılabilir. Bu işlem sırasında hasta hiçbir şey
hissetmez.
Hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre, kalıcı kalp pili uygulaması
sonrası 1-2 gün hastanede yatış tavsiye edilir. İşlemden hemen sonraki dönemde
hastanın uygun aktivite düzeyine yönelik öneriler doktoru tarafından anlatılır.
Elektrodun yerinden oynamaması için hastalar temaslı sporlardan, ağır
kaldırmaktan, kalp pilinin bulunduğu taraftaki kolun şiddetli hareketlerinden
sakınmalıdırlar.
Dikiş yeri kapandıktan sonra dikiş yerinde belli bir süre sertlik olabilir.
Ancak yara iyileştikçe sertlik kaybolur. Ancak, enfeksiyona ait her hangi bir
işaret ( akıntı, cerrahi yaranın iltihabı) varsa hemen işlemi yapan doktora
bildirilmelidir. Dikiş yeri tam olarak iyileşinceye kadar (7-10 gün) hasta
dikiş yerine dikkat ederek ve bu bölgeyi kurulayarak yıkanabilir, duş
alabilirler.
Uygulamadan yaklaşık olarak bir veya iki hafta sonrasında hasta kontrole
çağırılır. Kontrolde gerekli ise dikişler alınır, dikiş yeri enfeksiyon
bulguları yönünden incelenir.
Kalıcı kalp pili olan hastalar, acil durumlarda yanında olması için sürekli bir
kalp pili kimlik kartı taşımalıdır. Bu kart, pil takıldığı gün hazırlanır ve
hastaya verilir.
Sonraki pil kontrolleri yaklaşık iki ay sonra ve takiben her 6 veya 12 ayda bir
yapılır. Bu kontrollerde pilin çalışması jeneratörün geri kalan ömrü gibi
çeşitli özellikler incelenir.
Kalp pili yerleştirilmesinin potansiyel riskleri
Ciddi komplikasyonlar nadir olarak görülür, vakaların %1-2’sinde meydana gelir.
Bazıları şunlardır:
Ciddi morluk veya kanama
Pıhtı oluşumu
Kan damarının yırtılması
Akciğer veya kas dokusuna iğne travması
İnme
Kalp krizi
Göğüs duvarı ve akciğer arasındaki boşluğa hava kaçması
Elektrodun yerinden çıkması
Enfeksiyon
Kalp pili çalışma bozukluğu
Hastalar şu belirti ve şikayetleri doktorlarına hemen haber
vermelidirler:
Dikiş yerinde kızarıklık, ısı artışı, hassasiyet veya şişme, ateşle
birlikte veya tek başına,
Yara yerinden akıntı, tek başına veya ateşle birlikte,
Kollarda bacaklarda, el ve ayak bileklerinde şişme (ödem),
Artan nefes darlığı, uzamış hıçkırık veya zor nefes alma,
Uzamış zayıflık veya yorgunluk,
Bayılma, baş dönmesi, göz kararması,
Hızlı kalp atımı (çarpıntı),
Kas seğirmeleri,
Göğüs ağrısı,
İşlemden önce var olan herhangi bir şikayetin tekrarlaması.
